Dhamma-notities

‘Deze Dhamma-notities hebben als voornaamste doel te wijzen op bepaalde gangbare verkeerde interpretaties, meestal traditioneel, van de Pali-sutta’s, en in de plaats daarvan iets aan te reiken dat zeker minder gemakkelijk, maar wellicht ook minder ontoereikend is. Deze Notities nemen daarom aan dat de lezer bekend is (of bekend wil raken) met de oorspronkelijke teksten en met het Pali (want zelfs de allerbeste vertalingen offeren bepaalde essentiële nauwkeurigheden op aan de stijl, en alle andere zijn ernstig misleidend). Zij gaan er tevens van uit dat de enige interesse van de lezer in de Pali-sutta’s er een is van bezorgdheid voor zijn eigen welzijn. De lezer wordt verondersteld zeer subjectief betrokken te zijn bij een klemmend probleem, het probleem van zijn eigen bestaan, dat tevens het probleem is van zijn eigen lijden. Deze bladzijden bevatten dan ook niets interessants voor de professionele geleerde die zich de vraag naar het persoonlijk bestaan niet stelt; immers, de gehele zorg van de wetenschapper gaat uit naar het elimineren of negeren van ieder persoonlijk standpunt, in een poging zo de objectieve waarheid te vestigen—een zogenaamde onpersoonlijke synthese van algemeen toegankelijke feiten. De essentieel horizontale zienswijze van de wetenschapper, het zoeken naar verbanden in tijd en ruimte, en zijn historische benadering van de teksten maken het hem onmogelijk een Dhamma te begrijpen die de Boeddha zelf heeft aangeduid als akālika, ‘tijdloos’. Enkel met een verticale blik, recht naar beneden in de afgrond van het eigen persoonlijk bestaan, is een mens in staat de gevaarlijke onzekerheid van zijn situatie te omvatten; en enkel een mens die dit begrijpt, is bereid naar de leringen van de Boeddha te luisteren. Maar de menselijke natuur, zo lijkt het wel, kan niet veel realiteit verdragen; ontzet en verslagen zien de meesten af van deze duizelingwekkend directe blik op het bestaan en zoeken hun toevlucht in afleidingen.’